Kalkınmanın Belkemiğinden Ekonominin Kamburuna: Cumhuriyet Döneminde Devlet Fabrikaları

Türkiye'de devlet, girişimcilik ve yerel kalkınma, 2012

Bölgelerarası gelir dengesizlikleri Türkiye'nin en önemli ekonomik ve siyasal sorunlarından biridir. Yıllardan beri süregelen bu sorunla başa çıkabilmek amacıyla hem araştırmacılar hem siyasetçiler çeşitli çözümler önermekte, uygulamaya koymaktadırlar. İktisadi olarak geri kalmış bir bölgenin nasıl kalkındırılabileceği sorununa çoğu zaman akla ilk gelen çözüm devletin bu bölgeye iş imkanları yaratacak işletmeler kurması olmaktadır. Yine aynı gerekçe ile, devlete ait bir işletmenin kapatılmasına karar verildiğinde birçok kişi buna karşı çıkmakta, kapatmanın bölge ekonomisini olumsuz etkileyeceğini savunmaktadır. Gerçekten kamu işletmeleri bölgesel kalkınınayı olumlu yönde mi etkilemektedir? Bu çalışma, sıklıkla dile getirilen ama nadiren sorgulanmış bu soruya bir cevap arama iddiasındadır. Bu amaçla Cumhuriyet'in ilk yıllarından beri devletin çok sayıda büyük ölçekli sanayi işletmeleri kurduğu Sivas ili ile bu konuda aynı ölçüde 'cömert davranmadığı' Çorum ilinin ekonomik performansları karşılaştırılmıştır. Sonuçların açık biçimde Çorum lehine olduğu görülmüştür. Bu farkın sebepleri incelendiğinde -geniş kabul gören görüşün aksine- devletin yaptığı sanayi yatırımlarının Sivas'ın ekonomik perforınansına olumsuz etkisi olduğuna ilişkin kanıtlar bulunmuştur.

Amme İdaresi Dergisi, 1987

Bu makalede, özellikle 19S0'li yıllann ikinci yarıısından başlayarak, 1960' lar ve 1970'ler boyunca (arada duraklamalrur ve kesintilerle), Federal Alman ya başta olmak üzere, diğer bazı Avrupa ülkelerine ve 1970'li yılların ikinci yarısından itibaren de bazı Ortadoğu ülkelerine yönelen Türk işgücünün, Federal Almanya örneği çerçevesinde, genel bir değerlendinne denemesi ya~ pılacak ve bu göç hareketinin alıcı ülkedeki mekansal yapılanmaya nasıl ek lemlendiği sorusuna, daha sonra yapılması düşünülen bir araştırma çerçe vesinde olmak üzere, bazı cevaplar aranacaktır. Hemen belirtelim ki, cevaP arama çabası, bizi belki de daha çok soru sormaya götürebilecektir. Böyle olması şaşırtıcı olarak görülmemelidir, kanısındayız; çünkü, Abadan-Unat'ın da beHrttiği gibi, göçmen işçinin gidilen ülkedeki yerleşme, konutlanma du rumu konusunda, araştırmalar açısından (Türk araştırma evreni) önemli bir boşluk bulunmaktadır l .

DergiPark (Istanbul University), 2022

The Republic Administration set out with a very disadvantageous economic structure and economic mentality inherited from the Ottoman Empire. In this study, first of all, this disadvantageous situation was determined. Then, the effect of the economic policies implemented to ensure the development of the country in the 1923-1950 period on various segments of the society was tried to be examined in the context of poverty. In addition, two extraordinary developments in the world during the period examined were World Economic Depression and World War II. Both the Economic Depression and the War had an impact on the economic policies implemented in Turkey. The collapse in prices and the negative developments in rates of trade during the Depression gave direction to the economic policies pursued. Turkey did not enter World War II. However, ıt implemented war economy policies as if he was going to war at any moment. Economic crises and wars are events that increase both poverty, and the resource needs of states. In our study, the policies implemented by the state during Great Depression and the World War II in line with its resource needs and the poverty in various segments of the society were tried to be examined. In addition, the developments in basic services were also included in the study in terms of general perspective.

Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 2005

Bu çalışmada, Amme İdaresi Dergisinde yer alan "Habitat" konulu bir maka­lem (Bostanoğlu, 1995), Türk ve dünya kentleşme ve planlaması bağlamındaki önemine binaen, yeniden gündeme getirilecektir. Kamuoyu belleğine, daha çok İstanbul (Taksim) Konferans Vadisi'ndeki yol kaldırımlannın pembe taşlarla döşenmesi ve TV reklamlarındaki "6 milyar dün­yalının İstanbul'a geliyor olması (!)" gibi olay ve sloganlarla yerleşen olgunun, öylesine geçiştirilebilecek bir konu olmadığını, "kent yoksullarının konutlan­dırılması" meselesindeki başat önemini tekrar vurgulayacağım.

Türkiye'nin ekonomik ve toplumsal tarihine ilişkin araş­ tırmalar her geçen gün artarak sürmektedir. Bu araştırmalar içinde nicelik açısından Os-manlı dönemine ilişkin olanlar ağırlık taşımaktadır. Türkiye'nin Cumhuriyet dönemi eko-nomik ve toplumsal tarihinin ise yeterince aydınlanmış olduğu söylenemez. Bunun türlü nedenleri vardır. (Koraltürk, 1996: 62-63) Cumhuriyet döneminin ekonomik ve toplumsal tarihi doğrudan iktisat tarihçileri tarafından ele alınmadığı ve özellikle belgesel araştırma­ larla ortaya kanmadığı sürece üzerindeki soru işaretleri silinmeyecektir. 1 Cumhuriyet döneniine ilişkin kişi, kurum Vy olaylar üzerine belgesel nitelikli tez ve di-ğer araştırmaların artması gerekmektedir. Bu türden araştırmalara konu olacak bir kurum da Altıktisat Meclisi'dir. Meclis'e ilişkin en kapsamit bilgiyi veren Tekeli ve ılkin'dir. (Te-keli-ılkİn, 1977: 59-62) Boratav, Keyder ve Tezel'in yapıtlarında da Meclis'ten söz edil-mektedir. (Bora tav, 1982: 89; Ke...

TÜRKİYE’DE DÜNYA KAPİTALİZMİYLE EKLEMLENME SÜRECİNDE DEVLETÇİLİĞİN TASFİYESİ, 2022

This study claims to be a historical and analytical study about the development of capitalism in Turkey. This study, it is aimed to determine how the transformation in Turkey has occurred in the context of the economical and political dynamics with the transition into the world capitalist system took place in terms of domestic and international conditions, and ultimately to reveal how and in what way this process affected the social classes in Turkey. In this context, the policies and results of the governments established in the economic, political, and social living conditions in Turkey in the Second World War environment were evaluated; and then the implementation results of these policies were tried to be examined in the context of the country's efforts to articulate with the world capitalism. In this context, after mentioning the National Protection Law, Wealth Tax, Agricultural Products Tax, and Farmer Landing Law and the foreign political developments affecting the process of articulation with capitalism; the developments before and after the political decisions of September 7, 1946, Turkey's first major exchange rate adjustment, are focused on. In the last phase of the process of articulation into capitalism, emphasis was placed on the importance of the Truman Doctrine, Marshall Plan, and reports from the USA as the external developments that accelerated the aforementioned process; as well as the effect of the Americanist current in the Turkish Grand National Assembly, governments and intellectual circles in the context of internal developments to the ideological transformation of statism and CHP and finally mentioning the crucial value of the 1948 Turkish Economy Congress, which was one of the last stops on the way to the "Free World".

1998

ÖNSÖZ "Dünyada ve Türkiye' de AlternatifRadyo Yayıncılığı" adlı çalışmamda yararlandığım tüm kaynakların yazarlarına, radyoyu insanlığa kazandıran bilim adamlarına, radyoyu Dünyanın diğer ülkeleriyle aynı yıllarda ülkemize kazandıran Atatürk'e ve tüm radyo çalışanlanna sonsuz teşekkürler. Aynca tez konumun seçilişinde ve çalışmama verdiği desteğinden dolayı tez danışmanım Sayın Prof Dr. Ateş Vuran'a da teşekkür ederim.

e-Kitap, 2021

Sanayileşerek Kalkınma Girişimleri

2010

Ikinci Dunya Savasi, Turkiye icin sikintili donemlerden biridir. Ayni zaman icinde elverissiz iklim kosullarinin da yasanmasi; sosyal ve ekonomik hayati olumsuz etkilemistir. Ozellikle tarimsal uretimin dusmesi gida urunlerinin tedarikini zorlastirmis ve kitliklara neden olmustur. Buyuk kentlerde iase sikintisi bas gostermis, bircok gida urunu karaborsaya konu olmus karne uygulamasi baslatilmis ve kanuni duzenlemeler yogunlastirilmistir. Hukumet, tarim ve ticari hayatin her alanina yogun bir sekilde mudahale etmeye baslamis ve bu da halk arasinda tepkilere yol acmistir. Tepkiler iktidari degistirmis; Demokrat Partili yillar baslamistir. Bu degisimle beraber, Turkiye’nin siyasal yasaminda ilk kez koyluler, kazanilmasi gereken faal bir guc olmustur. DP’de koyluyu ve tarimi destekleyici politikalari takip etmistir. 1950’lerden itibaren elde edilen dis yardimlar tarimsal uretime aktarilmistir. Aktarilan yardimlarla beraber uretimde mekanizasyon hareketi baslamis; ilkel denilebilecek ara...